Geguritan Pamurwaning Pura Samuan Tiga

W. Sukeman
Geguritan
PAMURWANING PURA SAMUAN TIGA





PUPUH  SINOM

1.       Ksamakna Hulun wimuda
Om Ksamam Swamam swamam mahadewa sarwa prani hitangkarah, mamuca sarwa papebyah palaya swa sadasiwa
Inggih Ratu ida dane pamiarsa sareng sami sane kusumayang tityang, Pinih ajeng tityang ngelungsur geng pangampura antuk ketambetan tityang


Ngugah babad anggen gurit
Riantukan purun wiakti tityang ngatur uningang carita sane munggah ring sajeroning babad anggeang tityang bantang ayah-ayahan marupa gaguritan

Mogi tan kaupadrawa
Dumadak tityang nenten kasisipang sangkaning indike punika, taler dumogi tityang nenten keni tulah carik pamidi

Minab singsal salah indik
Menawita ring sajeroning tityang  ngatur uningang carita puniki katah sane iwang,  utawi gaguritan tityang nenten manut ring uger-uger, duaning sapunika tityang banget ngelungsur pangampura

Apan ndatan tuhu uning
Taler sangkaning sikian tityang tambete kalintang, mewastu durung sida  tityang tatas uning

Ring kejatennyane dangu
Ring indik asapunapi kesayewaktiannyane  kawentenan pemargin caritane riin duk bali kunane

Kemawon medasar pangkah
Kadi tan lingu ring katunan awak, midep kadi manduka anentasing jaladi,
pangkah raris sikian tityang murunang sikian.

Dasar ayah manah bakti
Sakewanten, wantah medasar antuk manah mangda sida ngaturang ayah pinaka nyihnayang manah subakti majeng ring Ida Sasuhunan sane malingga linggih iriki ring Pura Samuan Tiga

Mapi niru
Pemargin ida sang pradnyan
Awanan kadi purun wiakti tityang, mapi mapi tityang nilad, niru pemargin ida sang meraga pradnyan sane sampun pascat ring sajeroning kekawian, geguritan mwang basa basita

 
2.       Sapemadeg Naranatha
Caritayang tityang, ring sapenyenengan Ida sang Prabu

Lawan Ardhanareswari
Sane kesarengin olih paramiswarin idane

Ngaran prabu Udayana,
Ida Sang jumeneng agung rikala punika mapesengan Ida sang Prabu Darma Udayana Warmadewa

Guna Priya Darma Patni
Sane kairing olih ardhanareswarin ida sane mawit saking jawi wetan pecak kaputri olih sang Prabu  Makuta wangsa wardhana sane mapesengan Sri Guna Priya Dharma Patni

Maka catreng jagat bali
Ida sareng kalih sane pinaka pamucuking jagat bali sane ngwasa wasitwa jagat bali rikala punika

Maring bali kala iku
Raris munggwing kawentenan jagat bali kunane ring sapenyenengan ida sang kalih

Hana sekte sanga kwehnya
Wiakti katah wenten sekte sekte minakadi saking siwa, budha sapunika taler sekte saking bali aga

Sami muja dewa dewi
Sekte sektene punika maka sami pada nyungsung, nyembah  para dewa dewi sane pinaka ista dewatannyane soang-soang nganggeang niyasa utawi simbul simbul

Pada kukuh
Maring ista dewatannya
Turin maka sami sektene punika pada kukuh ring Ista dewatan-nyane nenten kayun pacang ngangkenin ista dewata sekte sane tiosan

PUPUH GINADA

3.       Pasupata, Bhairawa,
Munggwing sektene sane asia akehnyane rikala punika inggih punika : Sekte Pasupata, Sekte Bhairawa

Bodha, Brahma, Sora, Resi
Selanturnyane sekte Bodha, Sekte Brahma, Sekta Sora taler sekte Resi

Siwa Sidanta Waisnawa,
Punika taler sekte Siwa Sidanta, lan Waisnawa

Ganapatya kaping ungkur
Kaping untatnyane wenten sane mewasta sekte Ganapatya
Nanging ne pinih kaloktah
Sakemawon sekte sane pinih kalumrah kala punika menawi sangkaning pinih katah penganutnyane

Pinih inggil
Siwa Sidanta kaucap
Taler sane pinaka sekte sane pinih inggil boya tios wantah sekte Siwa Sidanta

4.       Ya matangian haro hara
Sangkaning pabinan lan kakukuhan soang soang punika sane maka awinan jagat bali kala punika mawetu biyur aro ara

Desa-desane ring Bali
Setate wenten pajugjag, byuta, parebat ring desa desane sane wenten ring bali

Apan sami sekte sanga
Napi mawinan kadi sapunika, duaning maka sami sektene sane katahnyane asia punika

Pada pada ya manyengguh
Sampun pada uleng pada kukuh ring pangugunnyane turin raris nyengguhang

Dewannya pinih utama
Wantah dewata,  dewa dewi sane pinaka ista dewatannyane kemawon sane kebawos pinih mautama sane patut kabaktinin tur kainggilang

Pinih sakti
Sane tiosan kandapan
Taler wantah ista dewatannyane soang-soang sane kabawos pinih mawisesa kandugi raris mawosang ista dewata sekte sane tiosan punika kandapan

PUPUH PANGKUR

5.       Prabu Dharma Udayana,
Ida sang Prabu Sri Dharma Udayana Warmadewa

muang ratu,  Guna priya darma patni
Kesarengin olih pramisuarin idane, Sane mapesengan Sri Guna Priya Darma Patni

Weruh ring indik puniku
Ida sampun tangeh, sampun pawikan ring kawentenan biyutane kadi sapunika sane kaawinang olih sekte sektene

Apan ajrih jagat rusak
Duaning rumasa ajrih ring pikayunan idane jaga mangguh kabiahparan jagat baline yaning setata merebat sareng semeton

Awinannya,
mikamkam pacang marembug
punika sane maka awinan ida sang kalih midabdabin pacang ngawentenang peparuman

Ngrawuhang para pandita
Kekawitin saking nuur, ngerawuhang para wiku, pandita muang para mpu

Saking Bali muang Jawi
Sane mawit saking bali, sapunika taler saking jawi wetan


6.       Tucapa ring jawa wetan,
Kaceritayang sane mangkin ring jagat jawi wetan,

Hana ta Mpu Masemeton limang diri
wenten ida Mpu sane dahat luwih,  Ida  masemeton  sareng lelima

Panca Pandita kawuwus
Duaning sareng lima kawentenan Ida punika mawinan ida kebawosang Panca Pandita

Kebawos Mpu Panca Tirta,
Wenten tale sane mawosang ida Panca tirta

Dahat pradnyan
Yen bawosang ring kawikanan, ida sampun pascat ring sarwa sastrane maka sami

Ida katuur mangda rawuh
Ida gumanti sane kaolem, katuur mangdane ledang ugi ida nedunin jagat bali

Mpu Semeru, Gana, Kuturan,
Mawinan raris maka sami ida sareng lima nedunin jagat bali kadi ida Mpu semeru meparahyangan ida ring Besakih, Ida Mpu Gana meparahyangan ring Gelgel, Mpu Kuturan meparhyangan ring silayukti padangbai

Gnijaya, Bharadah malih
Punika taler ida mpu Gnijaya meparhyangan ring lempuyang utawi bukit bisbis selanturnyane rawuh raris ida Mpu Bradah

PUPUH DURMA

7.       Mpu  Kuturan,
Kadegang maka manggala
Mangkin raris kacaritayang kawentenan ida Mpu kuturan, sane kaanggehang pinaka Senapati, tur kadegang pinaka manggala

Mawosin sektene sami
Ida Mpu Kuturan sane pinaka pamucuk rikalaning ngawentenang peparuman mawosin para sektene maka sami

Pinaka pakira-kiran-
I jero mekabehan
Munggwing linggih Ida Mpu Kuturan kala punika kaadegang pinaka manggalaning pakira kiran I jro makabehan, pinaka manggala para panditane maka sami sane patut ngamedalang bantang pikayunan

Ring Pura penataran Puri
Peparuman para sektene kesarengin olih para pandita jawi wetan muang bali punika, kawentenang ring pura penataran purine

ngamedalang
Pakeraman mwang tri murti
Sangkaning kawikanan Ida Mpu Kuturan lan para panditane tiosan, wit punika wenten baos pakraman sapunika taler Konsep Tri Murti

8.       Ring Pakraman
Kewangun kahyangan tiga
Sane kebawos konsep Tri murti punika, mangdane ring soang-soang desa pakraman ngewangun pura kahyangan tiga, punika pinaka syarat wentene desa pakraman

Desa, Puseh, Dalem mkadi
Sane kebawos Kahyangan Tiga inggih punika, Pura Bale Agung, Pura Puseh mwah Pura Dalem

Brahma, Wisnu lan Iswara
Kahyangan tiga nenten lempas ring sane kebawos Tri Murti, ring Pura Bale Agung pinaka stanan Ida Bhatara Brahma, ring Pura Puseh stanan Ida Bhatara Wisnu, lan ring Pura Dalem Pinaka stanan ida Bhatara Siwa

Tur ngawe sanggar kamulan
Tios ring punika taler para kramane mangda ngaryaninan sanggah kamulan

Ring keluarga me rong tri
Sanggah kamulan punika ketangiang ring soang-soang kulawarga turin mangda ma rong tatiga

Lan tuntunan
Ngemargiang darma agami
Rikala punika taler kawedarang indik tata susila meagama indik tuntunan ngemargiang dharma Negara lan dharma agama

PUPUH GINANTI

9.       Prasama wus pada ingkup
Risampune katah sampun kamedalang indik pasikian pikayune lan tuntunan-tuntunan ngemargiang agama, mewastu maka sami sampun sida ngingkupin

Panguluning agama sami
Pamekas ring pamucuk pamucuk sektena miwah pengulun agamane maka sami

Siwa, Budha, Bali Aga
Inggih punika saking Siwa, Budha taler saking sekte sekta bali agane

Tinut ring konsep tri murti
Maka sami sampun cumpu ring konsep sane kamedalang olih Mpu kuturan inggih punika konsep tri murti

Pinaka srana panunggal
Punika keanggeang pinaka serana pasikian pikayun lan patunggalan srada muang bakti

Mangda jagat sida trepti
Tatujone boya tios mangda sida jagat bali pamekas ipun wusan byuta wusan aro ara, tur sida trepti tate tentrem kerta raharja.


10.  Awanan genahe parum
Awanan keanggeang pinaka pangeling eling, pura penataran purine sane keanggeang genah parum punika

inaranan kantos mangkin
ngawit punika kantos mangkin raris kewastanin kadi sane munggah ring lontar Kutara Kanda Dewa Purana Bangsul.

Pura Samuan Tiga
Boya tios wantah Pura Samuan Tiga, riantukan kala punika kamiletin olih saking tigang kelompok Siwa, Budha, Bali aga, taler sida ngamedalang paiguman medasar  konsep tri murti sane ngamedalang kahyangan tiga Bale Agung Puseh Dalem.

Samangkana daging gurit
Inggih Ratu Ida Dane para pamiarsa sareng sami, kadi asapunika sida aturang tityang carita puniki

Iti carita samapta
Wantah rawuh iriki cutetang tityang caritane riantukan kebanda antuk galah

Mangke hulun minta pamit
Sane mangkin tityang ngelungsur mepamit, malih pisan kirang langkung ayah-ayahan tityang utawi wenten sane iwang tityang nunas geng pangampura ring ratu sasuhunan pamekas, taler ring ratu ida dane pamiarsa sami.


 Olih : I Wayan Sukeman
Share:

SEKHA SANTHI DANG DING DONG

SEKHA SANTHI DANG DING DONG
Silahkan klik gambar
OM SWASTYASTU - SELAMAT DATANG DI ARYAWANGSABLOG - SEMOGA BERMANFAAT

daftar isi

Total Tayangan

Powered By Blogger

Categories 2