BABAD PANDE SERONGGA
Puniki
paingetan kayang wekas saking pakardin ipun I Dugdug muah I Gera malih wénten
kaponakan ipun mawasta I Marga. Ipun sareng nakénang ring pangodah ipuné buat
indik Yang-Yang kaluuran ipuné ring nguni.
Nanging
geng ing ampun ring Yang-Yang kaluuran sami, ulun anambat nama ning lauuran,
tan kena ulun ring ila-ila tulah sarik, luput ing upadrawa Sang Tabéya Nama
Siwaya, Swastyastu Awignamastu nama sidam. Moga Sang kaluuran awéh nugraha,
dirgayusa, paripurna, mangkana pamintasih Sang ngulun ring Sang kaluuran.
Sapuniki
critané nguni duk jerih tepi siring Baliné kangin, krana jerih nakutin suaran
bebendé ring prau, katah désané sapunika rarud pacalogcag, kadadosan rauh ring
désa Tlepud wengkuan Tegalalang sareng roras kuren. Wénten sakéng Sukadana muah
Bugbug, Métra. Sareng roras kuren punika, pinaka prajuru tan lén I Nengah Bedil
sakéng Sukadana pecak. Sampun kasuén irika wénten manah I Nengah Bedil pacang
ngwangun pura pasimpangan Betara ring Gunung Basukih, anut sami, samput puput
pura punika, kéwanten turus idup tekéng panyengker, puput rauh ring makekelud.
Dados
mawetu manah kéweh sareng sami réh tan wénten prabot pamacul muah sikepan mayuda. Raris I Nengah Bedil manunas ica ring Pura Tengah punika, budi déna
ening tur mawidi widana. Yan mungguing pinunas I Nengah Bedil mangda wénten
Pandé rauh. Critanan ring Désa Srokadan wewengkon ring jagat Bangli, wénten
Pandé pradnyan ring gaé. Wiréh panitahing Hyang, jeg kadi kaselir manah ipun,
raris mapiorah ring mémé bapa muah ring nyama sami, jumah apang becik, tiang
ngalih karya ka gunung. Masaur mémé bapa tekéng nyama sami, nanging yan saking
jati muah nora wenang lali ring tingkah, pawéh ipun i bapa. Yén mungguing I
Pandé punika sampun pisan adung lanang isteri, malih mapangantén wau-wau. Jeg
mamargi das rahina lanang isteri, mamakta prabot Pandé jangkep tekéng
pangububan.
Critanan
I Nengah Bedil sampun puput rahina panunas icané, taler tan wénten ciri yan
pangidep ipun I Nengah Bedil, malih ngawit manunas ica saking rahina tugtug ing
wengi, sewusan mapeningan malih ngredana, taler ring Pura Tengah raris
mangredana teher swécan Ida Sang Hyang Widi. Sawetara dauh tiga rauh I Pandé
lanang isteri sregep bebaktané, katah anak mamanggihin, tan wénten metakén, wiréh
déwék tan bisa ngraos. Gelis rauh ring jaban Pura Tengah punika, raris I Pandé
mararian. Katah réncangné I Nengah Bedil nyambatin dané mangda wusan
mangredana, puniki wénten Pandé rauh tur mamakta prabot Pandé megenep. Irika I
Nengah Bedil tumuli wusan, gelis dané ka jaba angendurasa kalawan Sira Pandé; ”Inggih Jero Pandé, pidaging titiang nawegang pisan, puniki jeroné sakéng dija? Malih
palungané pacang kija?”. Masaur I Pandé punika : ”Inggih titiang wit saking désa Srokadan, yan mungguing pangungsian
titiang wantah désa Tlepud”. Raris masaur I Nengah Bedil : ”Aduh, sadian tiangé, wit tiang saking nunas
ica ring Pura iriki, mapinunas mangda wénten Pandé rauh, kapinanggen pinunas
tiangé; Inggih Jero Pandé, sampunang panjang raosan”. Masaur I Pandé : ”Inggih, tiang taler nunasang puniki jeroné
sapasira, yan sudra kalawan mabangsa singgih, malih sami-saminé?”.
Mangucap I Nengah Bedil : ”yan iriki sami
nénten wénten mabangsa singgih, tiang iriki nitah krama désané driki, mungguing
tiang mawasta I Nengah Bedil”. ”Inggih
Jero Nengah, tiang nora tulak ring raos Jero Nengahé”. ”Iring Jero Pandé
mantukan, wih to cai pada aba prabot dané Jero Pandé mulihan jumah genahang”.
Sampun telas kabakta Jero Nengah raris budal sareng Jero Pandé lanang isteri.
Sampun ngwéhang pisuguh, raris ngucap I Nengah Bedil ring bekelané: ”Né nyanan petengé apang teka ajaka
ngraos”. Masinggih bekelané.
Risampuné
wusan manamiu I Pandé, pada teka bekelané. Mangucap I Nengah Bedil ring I Pandé
: ”Inggih Jero Pandé, sapunapi antuk
mapikayun mangkin, mangda nyidayang prabot akéh”. Manimbal I Pandé: ”Yen kapatut atur tiangé, besi muah waja,
malih kikir tumbas, besi waja apang katah”. Irika I Nengah Bedil ngéngkénang
luas ngetak jaran kekalih, sampun mamargi. Wénten nyujukang prapén ring jaban
pura punika, gelis puput. Sesampuné tigang dina rauh besi waja punika, raris
nunas ica ring pura sareng sami, rauhing I Pandé ngbakti mangda karahayuan
pakaryané, raris makarya, mungguing pangayah katah. Sami pada kapitemes
makaryané maéndahan besiné; wénten tipis cengker; tigang dina puput serampang
limolas. Pangucap I Nengah Bedil ring I Pandé: ”Jero Pandé, ané bénjang ngiring ngwangunang pajenengan”. Masaur I
Pande: ”Inggih Jero Nengah, napi
pajenengané kadadosan antuk tiang ngmarginin muah ngmanahin, tiang nora tulak”.
Sampun dinané bénjang, raris makarya upakara tetep sami, dadi kasaraswatén
tingkahé makarya. Tigang dina puput. Alit asiki, sampun pinasupati ring pura
saha widi widana. Kadadosan wénten manah pangabih-pangabih I Nengah Bedil
punika pacang negarang pajenengané, wénten kanten kedis cangak ring kayuné
ageng, raris dagingin obat tur kapatitis paksiné punika. Wawu masuara wiakti
makerug suaran pajenengané, jeg rauh paksi cangaké punika ngbetbet, keni
kadakep. Yan pangidep I Nengah Bedil muah pangabih sami, tuah nyiriang kasidén
pinunasé. Sampun mandel pisan sareng sami.
Kadadosan
katenger saking désa Timbul muah Kedisan, adung pikayun désa punika pacang
mamaling bedil punika, sampun keni kamaling. Dadianya tan purun mangraksa,
asing genahin geseng. Malih wénten anak saking timbul ka-hyangan apang aturang
pajenengan Tlepudé ka Pura Tengah. Yan tusing enyak ngaturang dinané jani, duka
Ida Bhatara ring Pura Tengah apan Ida Bhatara Ring Gunung Basukih rumaga
Bhatara ring Pura Tengah. Tan urung basmi dénira. Dados kaancuk olih paangan
nyuh sudamala madaging api latu, nora karasa kebus, sang katapak punika; dados
méweh pangrasané ring Timbul muah Kedisan, nyanan nglingsirang jalan aturang.
Critanan
ring Désa Tlepud sami sedih mamangenang réh pajenengan ical, kocapan ring
Kedisan, dadi masaur I Pandé: ”Inggih Jero
Nengah, yan sampun sareng-sareng mapaksa, tiang ngiring”. Masaur I Nengah
Bedil : ”Mangkin dumum yan manah tiang,
yan gumati waneh Ida Bhatara Sesuhunan manjakang tiang sareng sami, banggiang,
tan surud tiang ngamanahin”.
Risampuné
lingsir tan dua rauh anak saking Timbul muah Kedisan mamakta pajenengané tur
kalinggihang ring Pura Tengah. Dadi katah manelokin minakadi I Nengah Bedil
muah para pangabih. Serauhé ring pura mangucap Ki Prajuru Timbul Kedisan : ”Inggih Jero Nengah pidaging ampura ugi
tiang, kadadosan purun prasangga ring Widi malih ring jeroné sami, sapunapi
nggih lédang tan lédang?”. Masaur I Nengah Bedil, alus pangucapné réh
marasa kaisian: ”Inggh Jero Wayan Timbul
muah Kedisan, wiréh tiang ngandel Sesuhunan tiang, punika awinan tiang nénten
purun ring Widi. Yan mungguing manah tiang saking liang, makanti ring Jero
Wayan”. Manimbal I Prajuru Timbul muah Kedisan : ”Yan mungguing ané ka Widhi, tiang sampun nunas ica pisan, tiang durung
puput pinunas ican tiangé, ané bénjang tiang malih mriki maturan peneduh”.
Sauré I Nengah Bedil : ”Inggih tiang
saking liang pisan”. Raris Prajuru Timbul Kedisan amit budal. Critanan
dinané bénjang risampuné lingsir rauh banten saking Timbul Kedisan, luiré
banten peneduh saduluré, majauman solas wadah. Katah Prajuru Tlepudé irika
minakadi I Nengah Bedil. Patakén I Prajuru Kedisan : ”Inggih Jero Nengah sapa sira patut sumengun Ida Bhatara iriki?”.
Masaur I Nengah Bedil: ”Inggih tiang
puniki Jero Nengah”, “saksiang aturan tiangé, luiré banten peneduh malih jauman
makaduluran ngantukang Ida Bhatara ka palinggihané mula”. “Inggih kawenten
sareng sampun sami nengga”, raris mangredana, sarwi manyaksiang banten
punika. Risampuné puput kaatur, dados
wénten raos I Prajuru Timbul muah Kedisan ngajakin prajuruné ring Tlepud pada
nyaksiang raga, nora dadi mamusuh-musuhan, mangda puput makanti, mangda Ida
Bhatara iriki nodya. Puput pada suka. Mangucap I Nengah Bedil : ”Inggih Jero Wayan, puniki bantené sampun
puput prasida kaatur, mrika bakta budal”. Masaur Prajuru Timbul muah
Kedisan : “Sapuniki Jero Nengah, yan
mungguing aturan tiangé, wantah kapatut budal, puniki tiang gumanti ngaturang
ring Jero Nengah mangda wénten tunasa ring panjaké iriki, amunika puput tiang
pamit”. Risampuné budal Timbul muah Kedisan, kari lungsuran jauman lelima,
wadah ring suci asiki. Raris mangucap I Nengah Bedil : ”Wih, orahin timpalé makejang nunas lungsuran ka Pura”. Sami rauh,
sami polih lungsuran. Irika I Nengah Bedil ngraos ring krama désané: ”né bin mani, ngayah ka Pura lakar makarya
pakekeludan di Pura”. Mungguing krama désané nora tulak, dadi sami mawetu
manah liang. Risampuné dinané bénjang, tedun krama désané makarya banten
pakekludan, gelis puput raris kapuja-puja antuk I Pamongmong seantukan ané
kaicalan pajenengan, sampun rauh malih.
Ring
sampun puput karya pakekeludan, wénten raosné I Nengah Bedil ring krama désané :
”kénkén baan jani marep ring dané Jero
Pandé”. Sareng sami miarsayang raos dané I Prajuru : ”Nah lamun Keto”. Maucap I Nengah Bedil ring I Pandé punika, ”Inggih Jero Pandé awinan tiang maumang désané,
seantukan Jeroné suéca kalangkung-langkung, gumanti Jeroné ngicén mreta, Jero
Pandé maka dadi ramaréna désane iriki, né mangkin wénten ganjaran tiang ring
Jero Pandé, carik asikut magenah dauh Tlepud punika, jinah limang ringgit,
maweweh anak luh asiki”. Kadadosan masaur I Pandé : ”Inggih Jero Nengah, awinan Jeroné ngicén carik muah jinah déning tiang
sampun puput nyaturateng ring Jero Nengah, yan malih tiang nunas carik momo
kalintang tiang”. Manimbal I Nengah Bedil; ”Jero Pandé sampunang asapunika yan punika mawasta ganjarang désa, sakéwanten
tiang ngraosang, nora wenang tulakang ganjaran punika, malih carik ganjaran
punika tan wenang ucah acih, sakéwanten Jeroné magenah ring wewengkon ing
Tegalalang, Jeroné nguasa carik punika sinema-sinemu”. Raris kasaksiang
ring Ida Bhatara di Pura Tengah, krama désané sami ngiringang.
Wénten
malih raos Prajuruné ring I Pandé : ”né
benjang pacang ngawitin makarya besi tumbak, inggih”. Sampun dinané bénjang
raris makarya, tigang dina puput besi tumbaké limolas; malih makarya arit
caluk, tigang dina puput caluké limolas, déning pangayahé katah, wénten
mangebugin, wénten mangikir. Malih raosé I Prajuru ring I Pandé : ” Inggih Jero Pandé, ané tigang dina punika
kocap déwasa becik anggara paing nuju tanggal ping kutus, ayu magaé keris”.
Nggih risampun anggara punika épot dané I Prajuru katah makarya banten panunas
ican pacang nunasin Ida Bhatara Pajenengan, puput banten punika raris madabdaban
makarya keris; dadi I Pandé kasaraswatén pisan, kalih dina puput keris punika
raris pinasupati. Duk punika wénten tambililingan matinggah ring muncuk kerisé
punika, sing ngantenang pada gawok, wantah maciri pisan pajenengané.
Risampun
kasuén, I Nengah Bedil mawetu budi momo tur ngarah bekelannyané apang sregep
magegawan lakar nguug Pujung Anyaré; sampun pajenengané kali kaagemang kari
ring palinggihan. Raris kauug Pujung muah Kebon Jaka tan purun mapaksa, kaon
sepisan. Sampun kagenahang pacek pakukuh ring Pujung. Dadi to wénten manah I
Pandé dados pacek pakukuh ring Pujung; lédang I Prajuru tur dané ngarah désané
ring Tlepud ngembus prapéné di jaban purané tur jujukang di Pujung. Critanan
gelis puput mungguing kubu muah balé paturon sampun magenep saking patulung dané
Jero Nengah muah saking Pujung katah matulung. Sampun ipun I Pandé jenek ring
Pujung sekurenan, dados wénten manah I Prajuruné ring Pujung I Pandé punika kawéhin
anak luh, sampun sami adung. Sampun kasuén magenah ring Pujung, kurenan I Pandé
maka tetiga sampun pada ngelah pianak. Kurenan mula ngelah pianak paling kelih
I Bongkok, I Bobol, I Bugbug, I Tatak, I Rarud, I Lulu, I Metu. Kurenan saking
Tlepud ngelah pianak I Temelung. Kurenan saking Pujung ngelah pianak I Srengga.
Kocapan
ring Tlepud né mangkin, tan lén dané I Nengah Bedil wiréh jagaté empet sami kéweh
pacang ngaturin pesesiwan, dadi ta dané I Nengah Bedil ngéngkénang luas nades
ka Gunung Agung mapinunas pasesiwan; sampun segenep ing upakara critanan
mamargi sareng kalih. Serauhé irika raris maturan banten panunas ican, dadi
labda karyané wénten panugraan Hyang, kaicén wayang lelima, luir wayang punika;
Darmawangsa tembaga, Bima besi, Arjuna emas, Nakula Sahadéwa selaka. Yen
mungguing panugrané: ”Ene suba anggon
pasesiwan, kéwala masedana banten suci genep, yéh asibuh, wayangé ento wangsuh
wajikin, puput panugraan manirané”. Raris matur bakti mapamit, kadadosan
tan pangitungan pamarginé, kamben, sabuk nganti sétsét serauhé ring Pura
Tengah, raris kapendak. Dadi mapikayunan balé palinggih barak sampun
kaadnyanin. Irika I Nengah Bedil pacang nyaratang ngaryanin pura. Raris dané
ngonkon bekelan danéné karaos ring I Pandé punika, serauhé drika tumuli mapajar
: “Nggih Jero Pandé, wénten raos dané
Jero Nengah, né bénjang apang makarya patuk apang katah, nggih sapunika”.
Sampun dinané bénjang lunga Jero Nengah tur mairingan pangayah Pandé, raris
makarya. Wénten raos dané I Nengah Bedil : ”Puniki
Jero Pandé, tiang nunasin Jero patuk selaé, yan kari besiné Jero ngambil, malih
wénten atur tiang mangda Jeroné srek nabdabang Pura pasembahan. Tiang
ngluputing Jeroné ngayah ring krama pura limolas dina”. Masaur I Pandé : ”Bas momo tiang, Jero Nengah uaihin malih
wireh désané pacang magetek makarya”. ”adasa
dina Jero Pandé polih luput saking makaryané
ring pangawit”. ”Nggih”. Raris
budal dané Jero Nengah. Crita makarya patuké tigang dina, puput patuk selaé;
besiné kari masisa akidik, pajar sang ngayahin makaryané; ”puniki Jeroné ngambil tiang nguningang ring Jero Nengah”. Sampun
kauningang.
Raris
I Pandé punika wiréh pianaké sampun pada kelih, raris makarya patuk, bénjangné
raris ngandik paras sareng tiga, I Bongkok, I Temelung muah I Srengga, dados
tan polih paras telah elung, raris katunasang ring kahyangané, wénten baos ”inan parasé penékang malu”. Wiréh tan
uningin punika malih ngandik paras sareng tiga. Dadi ta I Srengga mamanggihin
paras ngempulukan kaki topo tur madaging besi, raris kabakta parasé punika ka
pura, tur kacongcong ngrereh besiné punika; keni besi tumbak canggah lima,
punika kawastanin bajra manggé pangawin. Sesukat punika ngempug paras nora
elung-elung, akéh wénten paras. Wénten némbok ring panyengker, wénten ngrereh
paras. Gelis puput panyengkeré, pajeneng-pajenengan raris kawangunang katah
patulungé, sesampuné puput palinggih-palinggih sami.
Critanan
mangkin I Bongkok nyuang anak luh ka Jasan, kaluuran I Krupuk. I Bolbol nyuang
anak luh ke Bon Jaka, odah I Genyem. I Bugbug nyuang anak luh ka Pujung, soroh
I Geban. I Tatak nyuang anak luh ka Belong, odah I Mangku Belong. I Rarud
nyuang anak luh ka Tegal Suci soroh I Bakat. I Lulu nyuang anak luh ka Sapat. I
Metu nyuang anak luh di Pujung soroh I Jangkreng. Malih nyama lén mémé, I
Temelung nyuang anak luh Pandé ka Srokadan. Malih lén mémé, I Srengga nyuang di
Pujung Kelodan. Sampun pada ngelah pianak, I Bongkok manak I Jering, Ni Badeng.
I Bolbol manak I Muklu. I Bugbug ngumbang ka Mawang, katah pianak. I Tatak
manak I Grundung. I Rarud
manak luh-luh Ni Gamplek, Ni Rembun, Ni Romplok. I Lulu manak I Muring. I Metut
tan manak, ngidih Ni Bangking ngelah pianak I Klepus. Lén mémé I Temelung manak I Urip. Saneh mémé I
Srengga manak I Edeng, I Glolok, I Gomong, I Piret.
Critanan
Ida Cokorda Anom melinggih ring Tegal Suci pintel baktiné ka Gianyar. Dadi
Cokorda nyepih-nyepih panjak ring kuuban Sebatu muah Taro mangda wénten
pakandelan satak. Risampuné puput raris kauug antuk Gianyar, Ida Cokorda tan
purun pamaksa dadi kaon sepisan. Panjaké kéh kairid pacang kagenahang ring
Tohpati. Wau rauh ring Gianyar dados Anak Agung ring Serongga nunas I Pandé
punika kalugra ring Gianyar. Mungguing I Pandé punika I Bongkok, I Tatak, I
Rarud malih lian mémé I
Temelung, punika pecak megenah ring Tegal Suci, ”Inggih titiang seiring magenah ring Serongga Kelod sareng pianak
somah”. Ri sampuné mategtegan I Bongkok muah I Temelung nyapnyap ring manah réh
pasungsungané sampun mangadeg. Dadi masengkéta pajalané ka Pujung apang enu
peteng. Risampuné mamargi sampun rauh ring Tegalalang tanggu balérné, sampun
endag surya. Dados wénten kapanggih tapel tetiga malih keris mawurangka malih
pratima emas gampél magelut, makebat kasa anyar, makekereb wastra poléng ring
benengan jaban pamrajané. Raris kasambut kapundut sarwi mamargi. Dados wénten
pangandeg anak saking Tegalalang. ”Jero
sampunang mamargi, becik jantos dumun”. Gelis anaké punika nguningang ka
puri. ”Buat pawecanané ring puri, jalan
tunasang, pedekang ditu, upakara uli puri”.
Crita
gelis puput dedukun rauh raris mamedek. Baos ring papedekan ”tuah tusing ada kapaica dini, tuah kapaica
ring sinyambut. Yaning ento tapel Anomané maka tetelu apang aturang ka Pura
Tengah. Yan kerisé muah emas gampél magelut kapaica di puran Pandé-né wenang
dadi panyungsungan Pandé. Puput amunika”
Raris
I Pandé sareng kalih mamargi mangungsi ring Pura Sesuhunan ipuné. Serauhé drika
akéh panyaman ipuné ka pura, sami pada matakon apa ané kapundut. Masaur I Bongkok muah I Temelung: ”Ené nyama makejang, kénkén ban jani, ené
tiang polih nyambut keris muah pratima emas gampél magelut, yan kabaos di
pasembuan di Tegalalang tuah Ida mapikayun apang dadi pasembahan I Pandé. Yéning
tapelé ené apang aturang di Pura Tengah. Kéto raosé di pepedekan. Nah yéning
beneh munyin tiangé melah tunasang dini di Pura. Tiang nganginang jani ka
Tlepud mamundut tapel Anoman muah Mredah, Twalén”. Makekereb wastra poléng
raris mangojog ka Pura Tengah. Serauhé ring Pura Tengah katah pada manelokin
makadi dané Jero Nengah. Angucap dané Jero Nengah: “Ngih Jero Pandé, dija keni puniki ?”. Masaur I Pandé sareng kalih:
”Nggih Jero Nengah puniki tapel keni
sambut tiang ring jaban merajané tanggun Tegalalangé kalérné, kapasembuang ring
pamerajan punika wantah kapaica ring Pura Tengah, pdaging Jeroné mangkin, yan
kapatut atur tiangé becik tunasang ring pura iriki”. I Nengah Bedil
mamatutang pisan gelis dané ngénkénang makarya banten pamendak muah banten
pamedek. Sampun puput banten punika raris nunasang, raosé ring pepedekan wantah
Bhatara ring Gunung Agung mapaica tapel wayang wong, ”nah ené sambungin apang genep”. ”Inggih titiang ngiring”. Wusan
mamedek wénten paica panamiu I Pandé. I Pandé nunas, sarwi mapamit, kaucap I Nengah Bedil: ”Nggih mamargi Jero Pandé pang becik”.
Serauhé
ring Pujung napetang sampun mamedek ring Pura, pateh baosé wantah Ida Bhatara
ring luhur mapaica pratima apang ada sungsung di kahyangan Pandé–né. Puput
punika. Dadi mangucap I Pandé lingsir: ”nah
cai-cai makejang sedeng dabdabang awak cainé, I Bongkok tunasang pawintenan,
buina yan tuah nyidayang ngaturang sesapuh muah ngenteg linggihang nanging budi
astiti anggoang”. Dadi ada raos di Pujung: ”Nah beli kemu mulih ka Serongga, itungang jumah, yén nyidayang céléng
aukud maji nem tali, baas pada limolas patan, pipisé ento beliang bébék aji
telung tali, beliang taluh aji siu”. Katari sami, ”Nah nyidayang amontoné”.
Critayang
ring Pujung buat panugrané di Pura Tengah ring purnamaning sasih kapat ayu
amuja déwa, mungguing dina punika malih limolas dina. Prareman nyamané jalan
saratang buat pangambilan karyané, malik sumpah, mlaspasin malih masesapuh,
ngenteg linggih. Malih pitung dina karya, wénten paneteg saking Pujung ka
Serongga: ”Kénkén beli-beli pada
nyidayang buka raosé jumah kaja?”. ”Nyidayang
amonto”. “Lamun kéto apang kemu
ngajanang bin pitung dina ngalingsirang luh muani ajak makejang, beli lakar
kalahin tiang”. Sampun dina karepang mamargi luh muani saha babaktané,
sampun ring dina pacaruané muah mlaspasin, rauh ring karya masesapuhané muah
pangenteg linggihan, mungguing bantené kaluur amadya, buat panglungsuré
asedengan. Déning manahé sareng sami astiti bakti, dadi mawetu liang. Risampuné
wus manyimpen raris mangepah lungsuran, wénten suaran I Prajuru buat makemité
abulan pitung dina ”depang nyamané dini”.
Puput punika.
Yan
I Pandé ané ka Tlepud ring nguni kapernah ka pekak antuk I Krewag, I Rekon, I
Dabdab. I Krewag manak I Geger, I Pageh. I Rekon manak i Genjot, I Gejir. I
Dabdab manak I Rupet. Ring Pujung I Bolbol manak luh idyanga anak muani ka
Kebon manak …………….. panak punika I Minyeng, I Mikleng, I Kunyuk, I Puji. I
Minyeng manak I Sleseb, I Madel. I Mikleng manak I Alon. I Dabdab. I …………….
manak I Lauh, Ni Lusih, I Lalai, I Puji ngidih Ni Lusih. I Lulu manak I Muring.
I Muring manak I Glimbeng, I Gliwir. I Glimbeng, I Gliwir kesah ke Peréan. I
Glimbeng manak I Wirya. I Gliwir manak I Krebet. I Metu ngidih kabaneh ngelah
pianak I Klepus. I Srengga manak I Edeng, I Glolok, I Gonong, I Piret. Né ka
Serongga I Bongkok manak I Jering, Ni Badeng. I Jering manak Ni Kowat, I Kanta,
I Mutran. Ni Kowat kabaneh dani Men Rangkus. I Kanta mana I Redut, I redat, I
Pageh, len meme I Pineh, I Silur, I Glebag. I Mutran manak Ni Itep, I Ruma. I
Tatak manak I Grandung, Ni Lantas kabaneh dadi Dadong Giret. I Grundung manak I
Monggol, I Monggol manak I Mintar, Ni Molog kabaneh dadi Men Londos, muah Ni
Remi kabaneh dadi Men Inggihan, malih I Taku. Malih I Monggol nyuang anak luh
adin I Linggar, manak Ni Wesni, I Tambun. I Rarud manak luh-luh Ni Gemplek, Ni
Rembun, Ni Romplok. Ni Gemplek dadi Mén Kowat, Kanta Mutran. I Grundung nyuang
anak luh dadua Ni Badeng muah Ni Rembun. Ni Badeng manak Ni Mongkrog, Ni Sasar,
Ni Walih, I Tindih. Ni Rembun manak Ni Trembes kajuang baan I Rena dadi bapan
Krempiang. Ni Trebes maadi I Monggol manak I Mintar. Ni Romplok kabaneh dadi
dadong Ni Minti. Ni Mongkrong dadi Mén Lanting. Ni Sasar dadi Mén Goyo. Ni
Walih kabaneh dadi Mén Tempeg ring Pujung. I Tindih manak I Dabdab. I Temelung
nyuang ka Srokadan manak I Urip. I Urip manak I Purna manyama ring I Tana muah
I Rena, I Sirna. I Purna manak Ni Lanting. I Tana manak I Debrod, I Lesit, I
Lengked, I Klanci, I Punduh. I rena manak Ni Krempiang, I Budag. I Sirna manak
Ni Kebek, I Padit, I Lembod. Crita sematine I Grundung, luhnyané mamadan Ni
Rembun kajuang baneh manak I Krewed, Ni Croring, Ni Nyangkih. Malih balu Ni
Rembun malih kajuang baneh manak Ni Ganti, Ni Konong ring Banjar Sangging.
Puput amunika.
Nggih
walinin critané malih, duk pintel baktiné Ida Anak Agung ring Serongga ka
Gianyar. Dados nyepih-nyepih panjak mangda tebel ring Serongga Kaja. I Pandé
Tegal Suci kasepih sareng kalih I Tatak muah I Rarud nutug pianak somah ipun. Wénten
baos anaké agung ring Serongga mugbug pangkuné dangin puri, malih makarya titi
ring jaban Pura Ulun Sui-ne. Gelisan katengger ring Gianyar kadadosan kagebug
Serongga punika antuk Gianyar. Dados wénten pikayun Ida Anak Agung ring
Serongga Ida I Déwa Kapandéan, lunga ka Badung sareng putra. I Tatak muah I
Rarud jenek ring Serongga Kaja. Sapunika tuturé nguni.
PUPUT
Sumber
: Les Pande De Bali
Oleh
: Jean-Francois Guermonprez
1987