KAMUS SANSEKERTA – INDONESIA
Oleh :
Dr. Purwadi, M.Hum
Eko Priyo Purnomo, SIP
_______________________
W
1.
waler :
atur; wewaler : peraturan, aturan
2.
wales :
balas; walesan : balasan
3.
walgita
: buku, surat, tulisan
4.
walih :
lagi
6.
walika
: ular
7.
waling
: sangkaan, pikiran
8.
walira
: belera
9.
walirang
: belirang
10.
waliwis
: belibis
11.
walkali
: pendita, pertapa
12.
waluh :
jenis buah
13.
waluka
: pasir
14.
waluku
: nama rasi bintang
15.
walulang
: kulit, belulang
16.
walur :
walur
17.
waluya
: sembuh, sehat, selamat
18.
walya :
sehat, selamat, aman
19.
wama :
kiri
20.
wamana
: murka, marah
21.
wamsa :
wangsa, keluarga; wamsa Syailendra : dinasti Syailendra
22.
waca :
baca; maca : membaca; wacan : bacaan
23.
wacucal
: kulit, belulang; ringgit wacucal : pentas wayang kulit
24.
wada :
cacat, cela
25.
wadaka
: halangan, gangguan
26.
wadana
: pemuka, pembesar
27.
wadari
: taman bunga
28.
wadat :
selibat, tak menikah
29.
wadata
: molek, kegemaran
30.
wader :
ikan sungai
31.
wadhag
: tubuh
32.
wadhah
: wadah, tempat
33.
wadi :
rahasia; wewadi : 1 rahasia; 2 kemaluan
34.
waditra
: gamelan, bunyi-bunyian
35.
wadwa :
prajurit, tentara; wadwan, wadon : perempuan
36.
wadya :
bala, anggota; wadyabala: bala tentara
37.
waé :
saja, cuma
38.
wagal :
nama ikan
39.
wagata
: sungguh, nyata
40.
wagadi,
wagati : perbuatan baik
41.
wagé :
Wage, hari pasaran
42.
waged :
1 bisa, mampu; 2 batas
43.
wagiswara
: tempat semedi raja
44.
wagita
: 1 sungguh, nyata; 2 syair, puisi
45.
wagra :
harimau
46.
wagu :
tak pantas
47.
wagugen
: sedih, susah
48.
wagus :
bagus, baik
49.
wahana
: kendaraan, sarana
50.
wahiri
: cemburu, iri hati
51.
wahita
: tipuan, muslihat
52.
wahya :
wahyu, bintang kebahagiaan; wahyu : ilham, anugerah
53.
wahyaka
: lahiriyah, badan
54.
waita :
1 tipuan, muslihat; 2 perahu
55.
waja :
gigi
56.
wajah :
muka
57.
wajar :
lumrah
58.
waji :
kuda
59.
wajir :
menteri
60.
wajra :
petir
61.
wak :
badan, tubuh
62.
waka :
panas, api
63.
waksa :
dada, susu
64.
waksudha
: bumi
65.
waktan
: bercerita, berbicara
66.
wakul :
wakul, wadah nasi
67.
wakya :
badan
68.
wala :
gagang gugus kelapa
69.
walak :
larangan, balak
70.
walaka
: berterus terang
71.
walang
: belalang; walangati : khawatir
72.
walanjar
: janda muda
73.
walat :
kualat, terkutuk
74.
walaya
: berkelana, mengembara
75.
waled :
1 endapan; 2 gaji rapel
76.
walèh :
bosan, jemu
77.
walek :
melulu, semata-mata
78.
walépa
: kurang ajar, congkak, pongah; ardha walépa : membantah, ditanya balas
bertanya
79.
wana :
hutan, alas; wanadèsa: daerah hutan dan desa; wanadri : hutan belantara;
wanantara : hutan lebat, pusat hutan; wanawasa: hutan lebat
80.
wanah,
waneh : lagi
81.
wanara
: kera jantan; wanari : kera betina
82.
wancahan
: singkatan
83.
wancak
: belalang; wancak suji: pagar besi
84.
wancana
: wacana, bacaan, tema
85.
wanci :
waktu, saat
86.
wanda :
1 suku kata; 2 badan
87.
wandawa
: sanak saudara
88.
wandé :
warung, toko
89.
wandira
: pohon beringin
90.
wandu :
banci, waria
91.
wang :
uang
92.
wangan
: selokan di sawah
93.
wangbang
: kesatria muda
94.
wangen
: dicampuri bau yang harum
95.
wangga
: berani
96.
wangi :
wangi, harum
97.
wangkang
: perahu jangkang
98.
wangkawa
: pelangi, bianglala
99.
wangkingan
: 1 keris; 2 pinggang
100.
wanglu
: mata hati
101.
wangon,
kauban : dilindungi rumah, atap
102.
wangsa
: keluarga
103.
wangsalan
: syair sandi
104.
wangsi
: seruling
105.
wangsit
: isyarat gaib, wahyu
106.
wangsul
: kembali, pulang
107.
wangun
: pantas, bagus; wewangunan : 1 bangunan; 2 sosok
108.
wanguntur
: tempat duduk raja, dampar
109.
wangur
: dengu, kancing
110.
wangwa
: dipandang, diawasi
111.
wani :
berani; wani angas : berani lalat, berani tai
112.
wanita
: perempuan
113.
wantah
: apa adanya
114.
wantawis
: antara, kira-kira
115.
wantèg
: kukuh, kokoh
116.
wanter
: wanter, cat
117.
wantèr
: panas terik
118.
wantu :
1 nanti; 2 air panas untuk mengukus nasi
119.
wantun
: berani
120.
wantya
: pesan, amanat
121.
wanu,
wano : perempuan
122.
wanua :
desa, penduduk desa
123.
wanudya
: wanita
124.
waos :
(ing.) baca; maos : 1 membaca; 2 buah maja; maospait : Majapahit
125.
wara :
anggun, lembut, cantik; warabrata: latihan keras; waracethi : pembantu putri;
waradwija : pendita, brahmana; waraduhita: permaisuri; waramerta: pengampunan,
ampunan; warapsara : bidadara, bidadari; warasana : dampar, kursi, tahta;
warasayaka : panah; wara wirasmi : bulan; warataruna : jejaka, pemuda, remaja;
warataruni : gadis, perawan; waratomara: panah; wara-wara: pengumuman;
warawidya: pendita, brahmana; wara-wiri : mondar-mandir
126.
warada
: kasih, cinta, sayang
127.
waradin
: 1 merata; 2 biaya
128.
waragad
: biaya, ongkos
129.
warah :
ajar, babi tahu
130.
waraha
: babi hutan
131.
warak :
badak
132.
warana
: tirai, sekat
133.
warandha
: janda
134.
warang
: cuci, mandi (keris)
135.
waranggana
: sinden, penyanyi
136.
warangka
: 1 sarung; 2 kerangka
137.
waras :
sehat; waras-wiris : sembuh, sehat, tak kurang satu apa; ora waras : 1 sakit; 2
gila
138.
warastra
: senjata, panah
139.
warata
: rata
140.
warayang
: angin, udara
141.
warda :
belas kasih, cinta
142.
wardah
: tua
143.
wardaya
: hati
144.
wardi :
arti, makna, keterangan
145.
wardu :
lintah; wardugangga: lintah
146.
wareg :
kenyang; maregi : mengenyangkan
147.
warèh :
air
148.
warga :
anggota; kulawarga : keluarga
149.
wari :
air; warigagung : nama wuku yang ke-8; warigalit: nama wuku yang ke7; warigaluh
: nelayan
150.
wariga
: kejang
151.
waring
: jaring halus, kain kasa
152.
waringin
: beringin
153.
waris :
keluarga, saudara; warisan : harta peninggalan orang meninggal dunia
154.
warna :
warna, rupa, macam; warni: warna, rupa
155.
warok :
1 berhati suci, hidup secara spiritual; 2 sakti, tangguh; 3 pemimpin, pelindung
156.
warsa :
tahun; warsaka : tahun; warsaya: tahun; warsi: tahun
157.
warsiki
: bunga gambir
158.
warsita
: ajaran, nasihat
159.
warta,
warti : warta, berita; wartos : (ing.) warta, berita
160.
waru :
waru, jenis pohon
161.
waruju
: bungsu
162.
warung
: warung, kedai
163.
was :
awas; was-was : khawatir
164.
wasa :
wewenang, kuasa; wasantatilaka : nama tembang gedhe; wasata : kekuasaan
165.
wasana
: akhir, penutup, penghabisan
166.
wasésa
: kekuasaan, wewenang
167.
wasi :
pendita, pertapa, biksu
168.
wasis :
pintar, ahli
169.
wasistha
: bijaksana, pintar
170.
wasita
: ajaran, nasihat
171.
waskitha
: pintar, bijaksana
172.
waspa :
air mata
173.
waspada
: waspada, hati-hati
174.
wasta :
nama
175.
wastra
: kain
176.
wastu :
sungguh-sungguh nyata
177.
wastuti
: pujian, doa
178.
wasuh :
basuh, cuci
179.
wasundari
: 1 bumi; 2 air bening
180.
waswa :
pasti, tentu
181.
waswita
: cemas, kuatir
182.
wata :
angin
183.
watak :
watak, sifat, tabiat
184.
watang
: batang, galah, tombak
185.
watara
: kira-kira; watawis : kira-kira
186.
watek :
watak, sifat, tabiat
187.
wates :
1 batas; 2 semangka
188.
watgata
: luka, terluka
189.
wati :
1 dunia, jagat; 2 putri
190.
watir :
kuatir, sumelang; watos : kuatir, sumelang
191.
waton :
1 asal; 2 pedoman
192.
watsa,
watsya : ikan
193.
watu :
batu; watu beras : batu pasir, pasir; watu brani: besi berani, batu magnetik;
watu geni : batu api; watu item: batu hitam; watu kambang : batu apung; watu
karang: batu karang; watu kumalasa : batu besar dan rata; watu lintang : batu
bintang; watu sumbul: batu yang runcing-runcing; watu gunung : nama wuku
194.
watuk :
batuk
195.
watun :
cabut rumput
196.
watyagya
: perselisihan, pertengkaran
197.
wau :
tadi
198.
waudadi
: samudra, lautan
199.
wawa :
1 api; 2 bawa
200.
wawah :
rubah, ubar, geser
201.
wawal :
sakti
202.
wawan :
saling; wawan catur, wawan rembag : saling bermusyawarah, berunding
203.
wawang
: lihat, pandang, tonton
204.
wawar :
belah, pecah
205.
wawi :
bawa, dengan
206.
wawoh :
berbuah
207.
wawrat
: beban, berat
208.
wawu :
wawu, nama tahun yang ke-7
209.
wawuh :
berdamai, tegur sapa
210.
way :
air
211.
wayah :
1 waktu; 2 cucu
212.
wayang
: pertunjukan wayang
213.
wayoh :
wayuh, madu, rangkap
214.
wayu :
angin, udara
215.
wayuh :
madu, rangkap
216.
wé : 1
saja, cuma, hanya; 2 air
217.
wecana
: wacana, bacaan, tema
218.
wecucal
: kulit, belulang
219.
wéda :
weda, aturan, pedoman
220.
wédaka
: tahu, mengetahui
221.
wedaka
: kalangan, gangguan, kerugian
222.
wedal :
1 keluar; 2 waktu
223.
wedana
: 1 wedana, pangkat kraton; 2 mulut, muka
224.
wédana
: sakit
225.
wédang
: air putih
226.
wedani
: nama tetumbuhan
227.
wedari
: taman bunga
228.
wedèn :
penakut
229.
wédha :
ajaran, pedoman
230.
wedhak
: bedak
231.
wedhar
: jelas, terang, saran, nasihat
232.
wedhi :
pasir; wedhi krosok : pasir krosok, pasir kasar; wedhi maléla : pasir hitam
berkilau; wedhi kèngser : menari melompat-lompat
233.
wedhung
: pisau besar bersarung (pakaian kebesaran istana)
234.
wedhus
: kambing, domba; wedhus prucul : kambing yang tak bertanduk
235.
wedi :
takut; wèdi : nyata, benar, sungguh; wedi-asih: berbakti, sayang
236.
wedidang
: antara lutut dan tapak kaki, betis
237.
wedya :
pengetahuan, ilmu
238.
wédya :
pengetahuan, ilmu; wédyarini : ajaran kewanitaan; wédyata: sinar, cahaya;
wédyatama: pengetahuan yang baik
239.
wegah :
malas, enggan, tidak mau
240.
wegang
: enggan, tak mau
241.
wegig :
cerdik, lincah, trampil
242.
wèh :
beri
243.
wejag :
licin sebab sering dilalui
244.
wejah :
obat nebus bagi orang yang habis bersalin
245.
wejang
: ajaran, nasihat
246.
wejani
: upah kepada dukun
247.
weka :
anak
248.
wekan :
tahu, mengerti
249.
wekas :
1 akhir; 2 pesan
250.
wekdal
: waktu
251.
wektu :
waktu, saat
252.
wela :
1 sela, selang, luang, lowong; 2 jelas
253.
welad :
sembilu
254.
welagar
: terbakar, menjalar
255.
welah :
kayuh, pengayuh
256.
welahan
: bilahan
257.
welak :
kutukan
258.
welan :
uang denda karena terlambat membayar
259.
wélan :
nampak nyata
260.
welang
: 1 jenis ular; 2 belang
261.
welar :
lebar, bidang (dada)
262.
welas :
belas; welas arep : kasih sayang; welas asih : belas kasih
263.
weling
: amanat, pesan, saran
264.
welit :
1 belut; 2 belit
265.
wéloh :
waluh
266.
welon :
tegar hati, kuat pendirian
267.
welug :
jagoan, kepala rampok, penjahat besar
268.
welut :
belut
269.
wenang
: kuasa, berhak
270.
wendéra,
wendira : pohon beringin
271.
wéndra
: nama ikan laut
272.
wenèh :
lagi
273.
wènèh :
beri
274.
wenes :
bersih mukanya, centil
275.
wenga :
terbuka, menganga
276.
wengi :
malam
277.
wengis
: bengis, kejam
278.
wengkelan
: betis
279.
wengku
: pangku
280.
wengur
: dengu, kancing
281.
wèni :
rambut, sanggul
282.
wening
: bening; weninga : mengetahui, mengerti
283.
wentala
: tega, sampai hati
284.
wentar
: kondang, terkenal
285.
wentara
: antara; sawentara : sementara
286.
wèntèh
: jelas, terang
287.
wènten
: ada
288.
wènter
: wenter, cat
289.
wentis
: betis
290.
wéra :
lapang, lega
291.
werat :
berat
292.
wercita
: cacing
293.
werda,
werdha : tua
294.
werdaya
: hati, perasaan
295.
werdi :
makna, arti, maksud
296.
werdu
angga : lintas
297.
wereh :
buih, busa, mabuk
298.
wereng
: wereng, hama padi
299.
werga :
warga, anggota
300.
wergul
: anjing liar
301.
werhaspati
: kamis
302.
weri :
pencuri, penjahat
303.
wèri :
musuh
304.
werit :
buas, susah diatur, susah ditangkap
305.
werjit
: cacing
306.
werna :
warna, rupa, bentuk
307.
wersa :
1 hujan; 2 tahun
308.
werta :
warta, berita; werti : warta, berita; wertos : warta, berita
309.
weru :
nama pohon
310.
weruh :
tahu, mengerti, melihat
311.
werut :
mengerut, mengedut
312.
wésa :
waisya, golongan pedagang, bercocok tanam
313.
wesana
: akhirnya, sehingga, maka
314.
wesi :
besi; wesi aji : senjata (keris, tombak, dll); wesi bang: besi yang dibakar
manyala; wesi brani : besi berani, besi magnetik
315.
wespada
: waspada, hati-hati
316.
westa :
nama
317.
wèstu :
lestari, sungguh
318.
wèsthi
: bahaya, larangan
319.
wéswa :
susah, sedih
320.
wésya :
waisya, golongan pedagang, petani
321.
wetah :
utuh, lengkap, sempurna
322.
wétan :
timur
323.
wetara
: sementara
324.
weteh :
terang, jelas
325.
weteng
: perut
326.
wetu :
keluar, lahir
327.
wewah :
1 berubah; 2 tambah
328.
wèwèh :
memberi, mempersembahkan
329.
wéwéka
: hati-hati, waspada
330.
wewer :
gulung, gulungan, rol
331.
weweg :
tambun, gemuk
332.
wi : 1
ubi, umbi; 2 lebih
333.
wiba :
sentausa, kuat
334.
wibawa
: wibawa, pengaruh
335.
wibi :
bibi
336.
wibisana
: bijaksana, sentausa
337.
wibrama
: kalut, kacau, bingung, marah
338.
wibuh :
kuat, sentausa
339.
wibuti
: kemuliaan, kekuasaan
340.
wicaksana
: bijaksana; wicaksuh: bijak, bijaksana; wicaktala: dasar bumi
341.
wicara
: bicara; wicanten : (ng.) bicara; wicarita : cerita, lomba bercerita
342.
wicitra
: citra, rupa
343.
wida :
siksa; gandawida : wewangian; widadara: bidadara, dewa; widadari: bidadari,
dewi; widasari: nama tumbuhan; widayaka: bidadara, dewa
344.
widada
: selamat, sejahtera; widagda : pintar, mahir
345.
widara
: pohon bidara; widara gepak: nama bentuk rumah; widaran : nama makanan dan
tepung ubi kayu
346.
widhala
: kucing
347.
widheng
: ketam ranjung
348.
widhungan
: anak binatang yang masih dalam kandungan
349.
widi :
1 izin, restu; 2 aturan, takdir; 3 tahu; hyang widi : Tuhan; widigraha : tempat
semedi, pemujaan
350.
widigda
: pintar, ahli
351.
widita
: termashur, terkenal
352.
widu :
biduan, penyanyi
353.
widura
: pandai, bijaksana; widuri : 1 baiduri, batu permata; 2 nama tumbuhan sejenis
kapas
354.
widya :
pengetahuan, ilmu; widyadara : dewa; widyadari : bidadari, dewi; widyastuti :
pengetahuan tentang doa, berbakti, pujian; widyatmaka : kilat, cahaya;
widyawati : banyak ilmu dan cantik; widyuta : petir, kilat, halilintar;
widyutmala: mata petir, kilat
355.
wigar :
gagal, kandas
356.
wigati
: sungguh, nyata, penting
357.
wigena,
wigna : tahu, mengerti, bijaksana
358.
wigih :
enggan, malas
359.
wignya
: tahu, mengerti, bijaksana; wignyan : 1 pengetahuan, ilmu; 2 tanda baca dalam
huruf Jawa; wignyana: pengetahuan, ilmu
360.
wigraha
: rumah, wisma
361.
wiguh :
segan, enggan
362.
wiguna
: berguna, bermanfaat
363.
wigung
: berguna, cakap
364.
wihaga
: burung
365.
wihang
: enggan, segan, tak sudi
366.
wihanggama
: burung
367.
wihara
: wihasa, tempat semedi; wihanten : biara, tempat beribadah
368.
wihaya
: udara, langit
369.
wihikan
: tahu, mengerti
370.
wija :
buah
371.
wijah :
biasa, umum
372.
wijana
: 1 berdasar bangsawan; 2 tempat beribadah
373.
wijang
: jelas, terang, paham
374.
wijaya
: unggul, menang; wijayanti : kemenangan, unggul
375.
wiji :
biji, bibit
376.
wijil :
keluar, lahir; mijil : 1 lahir; 2 tembang mijil
377.
wijuk :
membasuh tangan, kaki
378.
wijung
: babi hutan besar
379.
wika :
tahu
380.
wikalpa
: percakapan, perbincangan
381.
wikan :
tahu, mengerti
382.
wikana
: entah, tidak tahu
383.
wikara
: berubah keadaan
384.
wiki :
kuti-kuti
385.
wikrama
: menikah, kawin
386.
wiku :
pendita, resi, brahmana
387.
wil :
raksasa
388.
wilmuka
: pimpinan pra raksasa
389.
wilaba
: wahyu
390.
wilada
: nama tumbuhan
391.
wilah :
bagian, belahan
392.
wilaja
: hamba sahaya
393.
wilang
: hitung; wilangan : hitungan, bilangan
394.
wilangun
: gemar, suka
395.
wilapa
: syair sedih, syair keluhan
396.
wilasa
: bersenang-senang, menghibur hati, bermain-main
397.
wilasita
: bersenang-senang, menghibur hati, bermain-main
398.
wilatikta
: Majapahit
399.
wilet :
licin, licik, akal bulus
400.
wilis :
hijau
401.
wilisan
: bilangan, hitungan
402.
wilujeng
: selamat, sejahtera
403.
wiluma,
wiloma : keliru, gagal
404.
wilwa :
buah maja; wilwatikta: Majapahit
405.
wima :
mirip, seperti, menyerupai
406.
wimala
: bersih, suci
407.
wimana
: kereta, kendaraan; wimanasara : panah sakti
408.
wimardana
: perang, berperang
409.
wimba :
1 keluar, terbit; 2 tiruan, seperti, serupa
410.
wimbasara
: pesuruh, polisi
411.
wimbuh
: 1 menambah; 2 gelap pikiran, bingung
412.
wimoha
: gelap pikiran, bingung
413.
wimohita
: gelap pikiran, bingung
414.
wimurcita
: pingsan
415.
winadi
: dirahasiakan; winardi : diberi makna; winarna : diceritakan
416.
winata
: 1 utama; 2 bunga tunjung, teratai
417.
winda :
harum, wangi, semerbak
418.
windasa
: rusak, musnah
419.
windraya
: mulia, bagus
420.
windu :
windu, delapan tahun; windutirta : air endapan
421.
windura
: mustika, perhiasan
422.
windya
: kenyang, puas
423.
winèh :
diberi
424.
wingi :
dulu, kemarin
425.
wingit
: angker, keramat
426.
wingka
: wingko, jenis kue
427.
wingking
: belakang
428.
wingkisan
: bingkisan
429.
wingsati
: 20, dua puluh
430.
wingsilan
: buah pelir
431.
wingwang
: berbeda, lain
432.
wingwing
: kecil, langsing perawakannya
433.
wingwrin
: takut, ketakutan
434.
winong
: diorangkan, dianggap orang
435.
winor :
dicampur, diaduk
436.
winot :
dibuat jembatan
437.
wintang
: bintang
438.
winter
: winter, cat kain
439.
winursita
: diajari, dinasihati, diceritakan
440.
wipala
: banyak sekali, lebar, luas
441.
wiparita
: susah, sedih
442.
wipata
: salah, keliru, buruk, jatuh
443.
wipati
: celaka
444.
wipra :
pendita, pertapa
445.
wipula
: banyak sekali, luas, lebar
446.
wira :
perwira, pahlawan; wiraboga: makanan; wiralalita: nama tembang besar; wiratara
: berani, pemberani; wira-wiri: mondar-mandir; wirotama: wira utama, pemberani
447.
wiraga
: gerak tubuh
448.
wiraha
: pisah, berpisah, bercerai
449.
wirahsa
: olah rasa
450.
wirama
: berirama
451.
wirandhungan
: perlahan-lahan, bimbang, ragu
452.
wirang
: malu, mendapat aib
453.
wirangrong
: tembang wirangrong
454.
wirasa
: dirasakan, isi; wiraos : dirasakan, isi
455.
wiring
: biring; wiring kuning : biring kuning, ayam jantan yang kakinya kuning
456.
wiroda,
wirodra : sangat marah, berselisih
457.
wiron :
kain lipatan, diwiru
458.
wirong
: sedih, susah; mirong kampuh jingga: memberontak
459.
wirta :
marah sekali, bengis, kejam
460.
wiru :
1 wiru, lipatan kain; 2 biru; 3 sarung jagung
461.
wiruda
: bertengkar, berkelahi
462.
wiruh :
tahu, mengerti
463.
wirun :
penengah
464.
wirya :
wirya, kedudukan; wiryawan: kedudukan, pejabat
465.
wis :
sudah
466.
wisa :
bisa, racun
467.
wisada
: obat
468.
wisala
: luas, lebar
469.
wisama
: kendala, rintangan
470.
wisana
: 1 akhir, penghabisan, penutup; 2 cula, tanduk
471.
wisangsaya
: tidak dengan hati-hati, tidak khawatir
472.
wisapaha
: penawar bisa
473.
wisarga
: berhenti, istirahat, penghabisan
474.
wisarja
: mengusir, menghalau
475.
wisata
: wisata, piknik, rekreasi
476.
wisaya
: alat panca indra, maksud
477.
wiséka
: nama, gelar
478.
wisésa
: kekuasaan, wewenang
479.
wisik :
bisik, isyarat gaib
480.
wiskira
: itik
481.
wisma :
wisma, rumah, tempat peristirahatan; wismaka: mahkota, topi, tutup kepala;
wismaya : menakjubkan; tuna wisma : tidak punya rumah
482.
wismreti
: sungai
483.
wistara
: uraian, cerita
484.
wisthi
: 1 halangan, rintangan; 2 pekerjaan
485.
wisudha
: wisuda, penobatan
486.
wisuna
: suka mengadu, panjang lidah
487.
wisya,
wiswa : bisa, racun
488.
wit :
pohon
489.
wita :
pengetahuan; witadésa: pindah tempat tinggal, urbanisasi; witaradya:
pengetahuan tentang birokrasi, ilmu pemerintahan; witaraga : terlepas dari
kesenangan duniawi, suci; witareja : pengetahuan tentang birokrasi, ilmu
pemerintahan
490.
witaka
: air
491.
witana
: bangsal, tempat penghadapan
492.
witing
: keturunan darah biru
493.
withangka
: kandang merpati
494.
wiwaha
: pesta
495.
wiwaksa
: berbicara, bertutur; wiwaksita : berbicara, bertutur
496.
wiwal :
lepas, terurai, bercerai
497.
wiwandha
: halangan, rintangan, kendala, masalah
498.
wiwang
: berbeda, lain
499.
wiwara
: pintu, gapura
500.
wiwarjita
: hilang musnah, tak ditemukan mayatnya
501.
wiwarna
: berwarna
502.
wiwaswan
: matahari
503.
wiwéka
: hati-hati, waspada, berakal
504.
wiwi :
sayap, kepak
505.
wiwing
: lemah, lembek
506.
wiwit :
mulai, mula-mula
507.
wiwrin
: takut, ketakutan
508.
wiwuda
: dewa
509.
wiya :
alpa, lalai, lengah
510.
wiyadi
: sedih, susah
511.
wiyaèr
: bertingkah, bercanda, tak mau menurut
512.
wiyaga
: pemain, pemukul gamelan
513.
wiyagon
: baru, masih baru
514.
wiyagra
: harimau
515.
wiyah :
biasa, sebarang; sewiyah-wiyah : sia-sia, sewenang-wenang
516.
wiyak :
belah, buka
517.
wiyana
: tetap
518.
wiyang
: pergi
519.
wiyangga
: katak; wiyanggi : bumbu
520.
wiyar :
luas, lebar
521.
wiyara
: biara, tempat bertapa
522.
wiyarta
: kaya; wiyarti : pintar
523.
wiyasa
: membuat, membangun
524.
wiyat :
udara, langit, angkasa
525.
wiyata
: pendidikan, pengetahuan, pengajaran
526.
wiyati
: udara, langit, angkasa
527.
wiyoga :
susah, sedih, pemisahan
528.
wiyos,
miyos : keluar, lahir
529.
wlagang
: cepat besar, gembur, subur
530.
wlagar
: terbakar, kobar
531.
wlaha :
telanjang, tidak memakai apa-apa
532.
wlahar
: 1 lahan; 2 tanah pecah
533.
wlaka :
terbuka, jujur, terus-terang
534.
wlakang
: selangkangan, lipat paha
535.
wlangat
: liang kubur
536.
wlanjar
: janda muda belum beranak
537.
wlija :
pedagang
538.
wlikat
: tulang berikat
539.
wlingi
: sejenis rumput
540.
wlingsang
: anjing liar
541.
wlira :
belera, alat tenun
542.
wlirang
: belirang
543.
wluku :
bajak
544.
wungkal
: asah
545.
wo :
kata seru menyatakan heran, takjub
546.
wod : 1
satu suku kata; 2 jembatan
547.
wodha :
menasehati
548.
wodhana
: menjagakan
549.
wogan :
sangkut, kait
550.
woh :
buah
551.
wolu :
delapan, 8
552.
wong :
orang, manusia
553.
wongwa
: bara api menyala
554.
wonten
: ada
555.
wor :
campur
556.
wora-wari
: bunga sepatu
557.
wos :
beras
558.
wot : jembatan
559.
wowog :
berambut tebal
560.
wowohan
: buah-buahan
561.
wowor :
bercampur
562.
wowotan
: jalan di jembatan
563.
wradin
: merata, tersiar
564.
wragad
: ongkos, biaya
565.
wragang
: 1 lekas besar; 2 tuak
566.
wragil
: bungsu
567.
wrah :
ajaran, nasihat
568.
wraha :
celeng, babi hutan
569.
wrahas
: 1 rejeki; 2 binatang buas sejenis babi hutan
570.
wrahaspati
: hari Kamis
571.
wraksa
: pohon
572.
wran :
orang
573.
wrandha
: janda
574.
wrangas
: anai-anai berwarna merah
575.
wranggana
: pesinden
576.
wrangka
: warangka, sarung keris
577.
wrasan-wrasan
: membicarakan orang lain
578.
wrat :
berat, beban
579.
wrata :
rata
580.
wratsangka,
wratsari : bunga cempaka
581.
wrayang
: angin, udara
582.
wré :
kera
583.
wrecita
: cacing
584.
wreda,
wredha : tua
585.
wredaya
: hati
586.
wredi :
makna, arti
587.
wredu :
halus, sabar, rendah hati
588.
wregu :
sejenis rotan
589.
wregul
: anjing liar
590.
wrehaspati
: hari Kamis
591.
wrejit
: cacing
592.
wreka :
ulat
593.
wreksa
: pohon, kayu
594.
wrena :
warna
595.
wrenda
: janda
596.
wrenget
: renget, hama kertas, kutu kayu
597.
wrengkang
: tegar hati, keras kepala, sulit diatur
598.
wresaba
: sapi, lembu, banteng
599.
wresah
: nama tumbuhan
600.
wresni
: ipar, biras
601.
wresthi
: hujan; wresthipatha: hujan lebat
602.
wreta :
warta, berita
603.
wrin :
takut, ketakutan, mengetahui, mengerti
604.
wringin
: beringin
605.
wruh :
tahu, mengerti
606.
wruju :
bungsu
607.
wruyung
: asmara, cinta
608.
wuda :
telanjang
609.
wudel :
pusat
610.
wudhar
: lepas, bebas
611.
wugu :
nama wuku yang ke-26
612.
wuh : 1
segan, serba sulit; 2 tambah
613.
wuhaya
: buaya
614.
wujang
: bujang, jejaka, belum kawin
615.
wujil :
kerdil
616.
wukir :
gunung, bukit
617.
wuku :
1 wuku; 2 buku
618.
wulakan
: jeram, air terjun
619.
wulan :
bulan; nawang wulan : melihat rembulan; wulandari : rembulan terbit; wulanjari:
bulan terbit; wulan purnama : bulan purnama; wulansari: rembulan
620.
wulang
: ajaran, saran, nasihat; wulang wuruk : ajaran, petuah
621.
wulangun
: asmara, cinta
622.
wulanjar
: janda muda yang belum beranak
623.
wulat :
muka, wajah
624.
wuled :
liat, alot, kuat
625.
wuli :
bulir-bulir padi
626.
wulinga
: birahi, suka-ria, asyik
627.
wulu :
bulu; wulu kalong : bulu kalong; wulu wetu : penghasilan; wulu sétan: bulu yang
tumbuh menyendiri
628.
wuluh :
wuluh, jenis blimbing; wuluh gading : bambu gading
629.
wungkal
: asah, batu pengasah
630.
wungkuk
: bungkuk
631.
wungsu
: bungsu
632.
wungu :
1 bangun tidur; 2 ungu
633.
wungwang
: sepi, kosong
634.
wungwung
: atap puncak bubungan rumah
635.
wuni :
1 bunyi; 2 dulu; wuninga : mengetahui, mengerti
636.
wuntat
: bontot, pantat, belakang
637.
wuntel
: bungkus
638.
wuntit
: bontot, paling belakang
639.
wuntu :
buntu, tak berlanjut
640.
wunuh :
bunuh, menewaskan
641.
wunut :
nama pohon
642.
wunwunan
: ubun-ubun
643.
wur :
campuran rokok
644.
wuragil
: bungsu
645.
wurandhungan
: 1 perlahan-lahan; 2 bimbang, ragu
646.
wuri :
belakang
647.
wurik :
hitam berselang-seling putih
648.
wursita,
wurcita : ajaran, nasihat
649.
wuru :
mabuk; wuru getih : mabuk darah
650.
wuruh :
buih, busa
651.
wuruk :
ajaran, nasihat
652.
wurukung
: nama hari naas yang ke-7
653.
wurus :
teratur dengan baik, tahu adat
654.
wurwur
: nama binatang laut
655.
wuryan
(ka-) : tampak, kelihatan
656.
wus :
sudah; wusana : akhirnya, sehingga, maka; wusanten: (ing.)akhir, penghabisan,
penutupan; wusdéné: sedang, padahal
657.
wusu :
busar, pemusar, bungkuk (punggung)
658.
wuta :
buta
659.
wutah :
tumpah; wutah ati : suka berderma, suka memberi; wutah getih : tanah kelahiran;
wutah rah : tanah tumpah darah
660.
wutuh :
utuh, lengkap, sempurna; wutuh ayam : sangat utuh, tak ada luka
661.
wutun :
tekun, asli
662.
wuwu :
penangkap ikan
663.
wuwuh :
tambah
